سرمایه‌گذاری ورزشی هم فال و هم تماشا 

به گزارش گروه ورزش خبرگزاری آنا درحالی‌که در کشورهای منطقه رقابت چشمگیری برای سرمایه‌گذاری در حوزه ورزشی مطرح است، بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران کشورمان رغبتی به سرمایه‌گذاری در این بخش ندارند. امروزه کمتر کسی است که نداند ورزش در سطح بین‌المللی کسب‌وکاری است بزرگ.

نهادهای جهانی عظیمی حول فعالیت‌های ورزشی شکل گرفته‌اند؛ فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا)، کمیته بین‌المللی المپیک و اتحادیه جهانی فدراسیون‌های ورزشی نمونه‌ای از این سازمان‌ها هستند که گردش مالی آن‌ها میلیون‌ها دلار در سال است. جهانی‌شدن صنعت ورزش تا آنجا پیش رفته که اکنون مهاجرت ورزشکاران و دریافت ویزای ورزشی نیز به امر عادی بدل شده است. بااین‌وجود سرمایه‌گذاری در ورزش منحصر به این بخش‌های نیست. درحقیقت یکی از حوزه‌های کسب قدرت نرم در دنیای کنونی حوزهٔ ورزش است.

ورزش علاوه بر گردش مالی بالا و مزایای اقتصادی آن برای کشورها، اثرات مثبت دیگری از حیث برندسازی و کسب محبوبیت بین‌المللی برای کشورها دارد و حکومت‌هایی که نقش‌آفرینی بین‌المللی برای آن‌ها حائز اهمیت است، سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در این عرصه کرده‌اند. مزایای یادشده نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در این حوزه به دنبال خود منافع بسیاری را به دنبال دارد منافعی که کشورهای منطقه پیش از ما به آن توجه داشته‌اند:

مالکان تازه باشگاه‌های اروپایی

کشورهای عربی ثروتمند دریافته‌اند که در دنیای امروز، سرمایه‌گذاری ورزشی سرمایه‌گذاری درازمدتی است که نه‌تنها اثرات آن در رشد و توسعه کشورها کاملاً مشخص و معلوم است بلکه علاوه بر بازده کوتاه‌مدت، بازده بلندمدت داشته و موجب توسعه دیگر بخش‌های اقتصادی از جمله اقتصاد گردشگری می‌شود. نتایج این سرمایه‌گذاری همچنین در بخش‌های اجتماعی و فرهنگی نیز آن‌ها را بر آن داشته تا توجه خاصی به سرمایه‌گذاری ورزشی نشان داده و این امر را نه‌تنها در کشورهای خود دنبال کنند بلکه تیم‌های خارجی را نیز مد نظر داشته باشند.

القدس العربی دراین‌باره نوشت: «در سال‌های اخیر ورود سرمایه‌گذاران عرب به میدان فوتبال اروپا و به‌ویژه انگلیس به مسئله عادی تبدیل شده است. دلیل این اقدام پرش درآمدی کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس به دلیل افزایش قیمت نفت است.»

نگاه استراتژیک عربستان

نگاهی به عملکرد عربستان در حوزه سرمایه‌گذاری ورزشی نشان می‌دهد که این کشور استراتژی ورزشی خود را تا سال ۲۰۳۰ تعریف کرده است. شاهزاده عبدالعزیز، وزیر ورزش عربستان در گفت‌وگویی عنوان کرد: «ما واقعاً در حال سرمایه‌گذاری سنگین روی ورزش هستیم. دولت فهمیده که ورزش نقش بسیار مهمی در آینده جوانان بازی می‌کند. ۷۰ درصد جمعیت ما زیر ۴۰ سال سن دارند بنابراین باید آن‌ها را فعال کنیم. ما باید آن‌ها در ورزش درگیر کرده و مطمئن شویم که در جهت درستی حرکت می‌کنیم.»

وی با اشاره به اینکه عربستان تا سال ۲۰۱۷ تنها ۳۲ فدراسیون ورزشی داشته است، افزود: «امروز این آمار به ۹۲ فدراسیون رسیده و این امر نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری بزرگ در ورزش است.» روش سعودی‌ها برای برنامه استراتژی دید ۲۰۳۰ سرمایه‌گذاری در ورزش، بالا بردن استانداردهای رقابتی در سطح بین‌المللی است تا به‌این‌ترتیب ورزشکاران سعودی بتوانند سطح آمادگی خود را بالا ببرند.

برگزاری مسابقات موتور اسپورت، فرمول E، فرمول ۱ و ... از جمله برنامه‌هایی بود که در راستای توسعه ورزش‌های همگانی در این کشور صورت گرفت. وزیر ورزش این کشور دراین‌باره گفت: در عربستان ویزای توریستی در سال ۲۰۱۷ اعتباری نداشت، اما این فرایند از طریق فرمول E میسر شد. در حال حاضر، محمد بن‌سلمان با گروه صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان (PIF)، ۸۰ درصد از سهام باشگاه نیوکاسل را خریداری کرده است.

امارات و «منصور سیتی»

این سرمایه‌گذاری‌ها منحصر به عربستان نبوده و دیگر همسایگان حوزه خلیج‌فارس نیز از آن عقب نمانده‌اند. شیخ منصور بن زاید آل نهیان، معاون نخست‌وزیر دولت امارات مالک اماراتی تیم منچستر سیتی از سال ۲۰۰۸ است. وی باشگاه منچسترسیتی را در ازای ۲۱۰ میلیون پوند خرید و آن را به یک ابرقدرت تبدیل کرد تا آنجا که اینکه برخی از افراد هم در متن‌های توئیتری خود از عبارت «منصور سیتی» به جای منچستر سیتی استفاده کردند.

قطر و رقم‌های عجیب‌وغریب

گزارش‌ها از رقم‌های عجیب‌وغریب سرمایه‌گذاری قطری‌ها در حوزه ورزش نشان می‌دهد که آن‌ها در تلاش هستند تا در این زمینه پیشرو باشند. بنیاد قطر که یکی از مهم‌ترین نهاد حاکمیتی برای پیگیری و اجرای اهداف و راهبردهای آموزشی و فرهنگی قطر و یکی از نهادهای اعمال قدرت حاکمیت قطر است، فعالیت‌های متعددی را در زمینه ورزش انجام داده است.

برای نمونه، پس از خرید «منچستر سیتی» توسط معاون نخست‌وزیر امارات، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی ولیعهد ۳۲ ساله قطر نیز تیم فوتبال قدیمی فرانسه یعنی «پاری سن ژرمن» را خریداری کرد. به‌علاوه صندوق سرمایه‌گذاری بنیاد قطر مالک ۱۰۰٪ درصدی سهام باشگاه ورزشی الغرافه است.

سرمایه‌گذاران قطری ۱۲. ۸ درصد سهام مجموعه «لاگارد» که در حوزه‌های رسانه‌ای، ورزشی و دفاعی فعالیت دارد را، در اختیار دارند. همچنین در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰ باشگاه فوتبال بارسلونا اعلام کرد که با بنیاد قطر بر سر قرارداد پذیرفتن اسپانسر بر روی پیراهن این باشگاه به مبلغ ۱۷۰ میلیون یورو و به‌صورت سالانه ۳۰ میلیون یورو و به مدت ۵ سال به توافق رسیده است.

قطر در حوزه میزبانی رقابت‌های ورزشی نیز تمام تلاش خود را در سال‌های اخیر به کار گرفته است. میزبانی از بازی‌های آسیایی سال ۲۰۰۶ و جام ملت‌های آسیا در سال ۲۰۱۱ و بالاخره پس از دو تلاش ناموفق برای میزبانی المپیک ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰، به دست آوردن میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲، مهم‌ترین نمود این استراتژی حاکمیت قطر است.

حاکمان قطری می‌دانند در زمان برگزاری جام جهانی نگاه اغلب رسانه‌ها و مردم جهان به این رویداد و این کشور خواهد بود و این نگاه موجب قدرت‌افزایی بیش‌ازپیش این کشور در عرصه جهانی و به‌خصوص منطقه‌ای خواهد شد. یوسف محمد، مدیرکل مرکز اقتصادی قطر (QFC) امیدوار است تا سال ۲۰۲۲ که میزبانی جام جهانی را بر عهده دارد، ۲۰ میلیارد دلار در صنعت ورزش خود سرمایه‌گذاری کند.

این‌گونه رویدادها علاوه بر ایجاد مشاغل فراوان و رونق اقتصادی، اثرات اجتماعی و برندسازی فراوانی برای کشور میزبان می‌تواند داشته باشد. درحقیقت جام جهانی قطر فرصتی برای شرکت‌های نوآفرین و استارت‌آپ‌ها به وجود آورده تا خدمات خود را گسترش دهند.

کویتی‌ها به دنبال اوج ناتینگهام

کویت نیز از قافله عقب نمانده و با خریداری باشگاه «ناتینگهام فارست» انگلستان اهداف خود را در این زمینه دنبال می‌کند. سه ۳ عضو خانواده الحساوی میلیاردرهای کویتی، پس از خریداری تیم دسته اولی «ناتینگهام فارست» ابراز امیدواری کرده که این تیم بار دیگر دوران اوج خود را تکرار کند. کویتی‌ها نیز میزبانی تورنمنت‌های معتبر گلف و تنیس را نیز مد نظر دارند.

فقط اعراب ثروتمند عضو بازی نیستند

شاید این احتمال داده شود که کشورهای عربی به‌واسطه درآمد بالای نفت به چنین سرمایه‌گذاری‌هایی وارد می‌شوند؛ بنابراین کافی است در میان همسایگان غیر عرب نیز بررسی‌هایی داشته باشیم. سیاست‌های ترکیه نشان می‌دهد که این کشور با استفاده از سیاست‌های مهاجرتی اقدام به جذب ورزشکاران و قهرمانان ورزشی کرده و حتی یکی از راه‌های مهاجرت به ترکیه، از طریق ویزای ورزشی است.

درحقیقت آنکارا به دنبال آن است تا با افزایش تعداد ورزشکاران، کسب موفقیت‌های بین‌المللی و آماده نمودن محیط ورزشی مناسب، افراد را به سرمایه‌گذاری ورزشی ترغیب کند. توسعه صنعت فوتبال و تسلط آن در ترکیه نیز نتیجه سیاستی است که نتیجه این حمایت بی‌وقفه دولت است.

علاقه رئیس‌جمهور ترکیه به فوتبال ازیک‌طرف و کسب درآمدهای زیاد از این ورزش از سوی دیگر، موجب شد تا فوتبال ترکیه در سال ۱۹۹۲ از حالت دولتی به خصوصی تبدیل شود. دولت ترکیه با حمایت از فوتبال ترکیه و با دادن امتیاز وام‌های کلان به باشگاه‌ها و ورود به بخش خصوصی به فوتبال باعث شد که ترک‌ها در یک دوره به مدت ۱۰ سال شرایط خصوصی‌سازی باشگاه‌ها را به‌سرعت مهیا کنند.

روسیه نیز ید طولایی در سرمایه‌گذاری ورزشی دارد. آمارها نشان داد که بودجه روسیه برای برنامه توسعه تربیت‌بدنی و ورزش ۱/۸ میلیارد دلار در طی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ بوده است و برای توسعه ورزش، مدارس روسیه در رشته‌های پرطرفداری مثل فوتبال، بسکتبال، هاکی روی یخ و والیبال برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای داشتند. در روسیه بخشی از بودجه باشگاه‌ها توسط حامیان و سرمایه‌گذاران آن تهیه می‌شود که از جمله می‌توان به باشگاه گازپروم روسیه اشاره کرد که این شرکتی متمول نفتی حمایت آن را به عهده دارد. به‌علاوه این شرکت حامی مالی باشگاه زنیت کازان و برخی باشگاه‌های دیگر نیز هست.

در سال ۲۰۱۸ نیز دولت روسیه ۳۹۰٫۲ میلیارد روبل معادل ۶٫۷ میلیارد دلار بودجه به برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ اختصاص داد که ۱٫۵ میلیارد دلار از این بودجه توسط دولت‌های محلی و ۳٫۴ میلیارد دلار آن از شرکت‌های خصوصی و دولتی تأمین شد. به دنبال برگزاری این بازی‌ها بود که دولت روسیه آمارهای توسعه اقتصادی خوبی را ارائه کرد که کمترین آن‌ها ایجاد ۱۰۰ هزار شغل بود.

درنهایت باید گفت سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت‌های ورزشی فرصت‌های فراوانی برای توسعه در بخش‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور خلق می‌کند، فرصتی که همسایگان ما، آن را دریافته و از ما سبقت گرفته‌اند.

انتهای پیام/ر/۴۱۲۷